رایزر کارت گرافیک چیست + نگاه ویژه به آن

کارت گرافیک یکی از قطعات سیستم های کامپیوتر و لپ تاپ است که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. کارت گرافیک وظایف زیادی دارد و به همین دلیل آشنایی با آن و شناختن آن اهمیت بسیار مهمی دارد.

رایزر کارت گرافیک چیست سوالی است که در این مقاله می خواهیم به شما درباره با آن صحبت کنیم و این ابزار را به صورت کامل و واضح معرفی کنیم. هر چقدر که تکنولوژی پیشرفت می کنید ابزارهای بیشتری ساخته می شود که می توانند کار انسان را راحت تر کرده و ما باید آنها را بشناسیم.

یکی از این ابزارها رایزر کارت گرافیک است. اگر می خواهید با جواب سوال رایزر کارت گرافیک چیست آشنا شوید؛ ما به شما پیشنهاد می کنیم که ادامه این مقاله را از دست ندهید.

کارت گرافیک چیست؟

قبل از اینکه بتوانید با رایزر کارت گرافیک آشنا شده و آن را بشناسید باید ابتدا بدانید که کارت گرافیک چیست و چه وظایفی را در سیسم و یا لپ تاپ بر عهده دارد؛ تا بتوانید جواب رایزر کارت گرافیک چیست را درک کنید. کارت گرافیک یک قطعه سخت افزاری است که در کامپیوترها و لپ تاپ ها وجود دارد.

این قطعه وظیفه آن تولید تصاویر بر روی مانیتور است. یعنی این سخت افزار به نام کارت گرافیک ابتدا دیتا تصویر را گرفته و سپس آن تصویر را به سیگنال هایی تبدیل می کند که توسط مانیتور قابل تشخیص و خوانایی باشد.

سیگنال ها در کنار هم تصویری را تشکیل می دهند که انسان می تواند آن را دیده و درک کند. نکته مهمی که درباره با کارت گرافیک وجود دارد این است که هر چقدر کارت گرافیک شما بالاتر باشد؛ تصاویری که دریافت می کنید با کیفیت بالاتری خواهد بود.

بیشتر بخوانید: آشنایی با کارت گرافیک اکسترنال

اهمیت این مسئله در بین گیمرها و همچنین کسانی که ادیت ویدیو و تصویر انجام می دهند اهمیت بسیار بالایی دارد.

رایزر کارت گرافیک چیست و چه کاربردی دارد؟

حالا که در بخش بالا با خود کارت گرافیک آشنا شدید و توانستید وظایف آن را درک کنید؛ حال وقت آن رسیده است که به شما رایزر کارت گرافیک را معرفی کرده و وظیفه ای که بر عهده دارد را به شما بگوییم.

شما علاوه بر اینکه در داخل لپ تاپ یا در کیس کامپیوتر خود کارت گرافیک دارید؛ شاید برخی از اوقات یا برای برخی از کارها مانند کار با نرم افزارهای سنگین یا بازی های سنگین نیاز به کارت گرافیک دیگری داشته باشید تا بتوانید آن برنامه یا بازی را با کیفیت بالا انجام دهید.

برای این کار رایزر کارت گرافیک به شما کمک می کند که از کارت گرافیک های بیشتری استفاده کنید تا در هنگام کار با نرم افزار یا بازی کردن با مشکل روبرو نشوید. نکته مهم رایزر کارت گرافیک این این است که سخت افزاری خارجی است و نیازی نیست که در کیس کامپیوتر یا در لپ تاپ شما قرار بگیرد.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید بهترین کارت گرافیک برای کامپیوتر

شاید این سوال برای شما پیش بیاید که اگر رایزر کارت گرافیک سخت افزاری است که خارج از سیستم یا لپ تاپ است؛ پس به چه روشی می تواند به بالا رفتن گرافیک کامپیوتر یا لپ تاپ کمک کند؟

تاثیر واقعی رایزر کارت گرافیک

این سوالی است که برای خیلی از افراد پیش آمده و به دنبال جواب قانع کننده برای سوال خود هستند. در جواب به این سوال باید به شما بگوییم که این سخت افزاری که با نام رایزر کارت گرافیک به شما معرفی شد با استفاده از یک سیم رابط که می تواند USB یا هر نوع دیگری باشد که به لپ تاپ و کامپیوتر وصل شود؛

با دستگاه ارتباط برقرار کرده و می تواند به ارتقای گرافیک لپ تاپ یا کامپیوتر شما کمک بسیار زیادی کند. اگر بخواهیم رایزر کارت گرافیک را بیشتر به شما معرفی کنیم؛ چیزی است که با وصل شدن توسط سیم رابط به دستگاه می تواند به ارتقای دستگاه کمک کند. این سخت افزار دارای فضاهایی برای قرار دادن و نصب کارت گرافیک دارد.

یعنی کارت گرافیک ابتدا روی این سخت افزار به نام رایزر گارت گرافیک نصب می شود. سپس بعد از آن با استفاده از یک سیم رابط به لپ تاپ یا کامپیوتر وصل شده و شروع به کار می کند. همانطور که به شما گفتیم بالا بودن گرافیک دستگاه برای گیمرها و ادیتورها اهمیت زیادی دارد.

بیشتر بخوانید: ۱۰ روش ساده برای پیدا کردن مدل کارت گرافیک در هر سیستمی که دارید

به این دلیل که هم نرم افزارهای ادیت و هم بازی های کامپیوتری برای اینکه اجرا شوند نیاز به گرافیک بالایی دارند. به همین دلیل است که استفاده از رایزرهای کارت گرافیک در بین این دو نوع افراد بیشتر از بقیه دیده می شود.

ویژگی های استفاده از رایزر کارت گرافیک چیست؟

در این بخش از مقاله قرار است که به شما ویژگی های رایزر کارت گرافیک را بگوییم تا بیشتر با این سخت افزار کاربردی و مفید آشنا شوید.

1. اولین ویژگی که می خواهیم برای استفاده از رایزر کارت گرافیک به شما بگوییم این است که می توانید از چند کارت گرافیک به صورت همزمان استفاده کنید. استفاده از چند کارت گرافیک به صورت همزمان در گذشته یک رویا بود ولی الان به لطف رایزر کارت گرافیک می توانید این رویا را به واقعیت تبدیل کنید.
2. دمای کارت گرافیک یکی از مهم ترین چیزهایی است که باید حتما به آن توجه کنید. وقتی که دمای کارت گرافیک کامپیوتر یا لپ تاپ شما بالا برود می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند کار نکردن درست کارت گرافیک یا حتی وارد کردن صدمه به کارت گرافیک بشود. اما وقتی که با استفاده از رایزر کارت گرافیک چند کارت گرافیک دیگر را نیز استفاده می کنید؛ این کار باعث می شود که دمای کارت گرافیک کاهش یافته و حتی به کم ترین دمای ممکن برسد.
3. برخی از کارت گرافیک‌ها هستند که خیلی بزرگ بوده و طول زیای دارند که نمی توان از آنها در کیس و لپ تاپ استفاده کرد. از این به بعد می توانید از این کارت گرافیک‌ها استفاده کنید. چون استفاده از رایزر کارت گرافیک این مشکل را حل کرده است.

انواع رایزر کارت گرافیک

انواع مختلفی از رایزر کارت گرافیک وجود دارد، اما رایج ترین آنها کابل‌های رایزر کارت گرافیک و کارت‌های رایزر PCIe هستند. هر دو اصطلاح اغلب استفاده می شوند، اما این رایزرهای PCIe بسیار متفاوت هستند.

کابل‌های گسترش دهنده پی سی ال

کابل‌های افزایش دهنده پی سی ال که گاهی به عنوان اکستندر نامیده می شود، نوعی از رایزر پی سی ال است که معمولاً توسط گیمرها و سازندگان محتوا برای اهداف انعطاف پذیر استفاده می شود.

بیشتر بخوانید: ارتقا کارت گرافیک لپ تاپ آری یا نه؟

یک سر کابل شامل یک کانکتور با 16 پین تماسی است که به اسلات PCIe x16 روی مادربرد وارد می شود، در حالی که سر دیگر شامل شیار PCIe x16 برای کارت گرافیک است. بین کانکتورها یک کابل به عرض خود کانکتور وجود دارد. این کابل نرم و انعطاف پذیر است و در طول‌های مختلف عرضه می شود.

کابل‌های پی سی ال به شما این امکان را می‌دهند که کارت گرفیک را از مادربرد جدا کرده و به اسلات دیگری منتقل کنید. این نوع رایزر لزوماً اجازه نصب چندین پردازنده گرافیکی را نمی دهد زیرا همیشه برای عملکرد بهتر به اسلات x16 متصل می شود.

با این حال، امکان ایجاد فاصله بهتر بین چند پردازنده گرافیکی را فراهم می کند که به نوبه خود جریان هوا را بهبود می بخشد.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید کیبورد گیمینگ

کابل رایزر نوعی رایزر پی سی ال برهنه است که درگاه برق ندارد، اما برق را از یک اسلات پی سی ال دریافت می کند. هنگام انتخاب کابل رایزر، توصیه می شود برای کاهش تداخل، یکپارچگی سیگنال و پایداری بیشتر، یک نسخه محافظ انتخاب کنید.

کارت‌های پی سی ال رایزر

کارت رایزر پی سی ال شامل یک آداپتور گرافیکی x16 است که به پردازنده گرافیکی و یک آداپتور گرافیکی x1 یا x4 که به اسلات PCIe مادربرد می رود نیاز دارد. این دو آداپتور از طریق کابل USB به هم متصل می شوند. این یک نوع رایزر پی سی ال است که به برداشتن مقداری بار از یک اسلات پی سی ال کمک می کند.

کارت گرافیک رایزر یک کانکتور برق دارد که می تواند یک Molex 4 پین، PSU 4-8 پین یا SATA 15 پین باشد. علاوه بر این، یک کارت رایزر جهانی وجود دارد که شامل چندین گزینه اتصال برق در یک برد است.

بیشتر بخوانید: بهترین کارت گرافیک ها برای ماینینگ + چگونه ماینینگ را شروع کنم؟

از آنجایی که این نوع رایزر فقط به یک اسلات PCIe x1 یا x4 متصل می شود، نمی تواند پهنای باند بیشتری نسبت به کابل رایزر ارائه دهد. این برای بارهای کاری که به پهنای باند نیاز ندارند، اما به کارایی چندین پردازنده گرافیکی نیاز دارند، ایده آل است.

تاثیر بر عملکرد رایزر کارت گرافیک

از آنجایی که هنگام استفاده از رایزر کارت گرافیک، داده‌ها باید مسافت‌های بیشتری را طی کنند، معمولاً افزایش پی سی ال تأثیر کمی بر عملکرد کارت گرافیک خواهد داشت و تأثیر کمی دارد. رونوشت PCIe همانطور که هست استفاده نمی شود. امروزه افزایش فاصله کمی تأخیر را افزایش می دهد. اما به سختی قابل توجه است.

توصیه می کنیم یک رایزر پی سی ال را از یک برند مورد اعتماد انتخاب کنید یا حداقل یک رایزر PCIe با کیفیت خوب بخرید. اگر رایزرهای PCIe شما از مواد بی کیفیت ساخته شده باشند، ممکن است در دراز مدت شاهد تخریب و بی ثباتی سیگنال باشید.

بیشتر بخوانید: راهنما خرید بهترین سیستم های رندرینگ و کار گرافیکی

برای کابل‌های رایزر، هر چه کوتاه تر باشد بهتر است. با طی مسافت‌های طولانی تری کیفیت سیگنال کاهش می یابد. کابلی را انتخاب کنید که خیلی طولانی نباشد و فضای کافی بین پردازنده‌های گرافیکی باقی بماند یا به اندازه‌ای طولانی باشد که کارت گرافیک را در جایی که می‌خواهید قرار دهید.

اهمیت رایزر کارت گرافیک

رایزرهای پی سی ال انعطاف پذیری را در قرار دادن کارت گرافیک در داخل یا خارج کیس فراهم می کنند. این به نوبه خود جریان هوای بهتری را فراهم می کند و GPU ها را نسبت به زمانی که به هم نزدیکتر هستند خنک تر نگه می دارد.

رایزرهای PCIe امکان نصب چندین پردازنده گرافیکی x16 را می دهند، ویژگی که اکثر مادربردها فاقد آن هستند. علاوه بر این، تأثیر بصری دستگاه‌های شما را با این امکان به شما امکان می دهد که GPU را در مکانی قرار دهید که طراحی آن بلافاصله قابل توجه باشد.

افزایش‌دهنده‌های PCIe چند سالی است که وجود دارند، علاوه بر این در پیکربندی‌های چند GPU، به‌ویژه در بازی‌ها، شرکت‌ها و دستگاه‌های استخراج ارز دیجیتال ضروری هستند.

چرا از رایزر کارت گرافیک استفاده کنیم؟

دو دلیل اصلی وجود دارد که کابل‌های رایزر کارت گرفیک استفاده کنید:

محدودیت‌های فضا

قرارگیری بهتر کارت گرفیک برای پیکربندی‌های یک یا چند پردازنده گرافیکی و احتمالا خنک‌سازی بهتر مناسب است. مخصوصاً برای پردازنده‌های گرافیکی با مشخصات پایین در موارد کوچک که در غیر این صورت با خنک‌کننده‌های CPU با مشخصات پایین تضاد دارند.

دلایل زیبایی شناختی

پردازنده‌های گرافیکی از نظر ماهیت هنوز نسبتاً بزرگ و حجیم هستند. آنها دارای فن‌های داخلی هستند که به فضای مشخصی نیاز دارند.

مشاهده بیشتر: قیمت کارت گرافیک ایسوس

در حالی که مدارهای کوچکتر کارآمدتر می شوند، افزایش GPU‌های فعلی به این معنی است که تولیدکنندگان هر نسل به جای ساختن GPU‌های کوچکتر، بر روی قدرتمندتر کردن کارت گرفیک‌های خود با همان سرعت تمرکز می کنند.

برای گیمرها، تولیدکنندگان محتوا و استخراج کنندگان ارزهای دیجیتال، کارت گرفیک یک جنبه مهم از سیستم آنها است. اگر مجبور شوید بین یک کارت گرفیک سریعتر با همان اندازه یا یک کارت گرفیک کوچکتر با عملکرد کمتر یکی را انتخاب کنید، در بیشتر موارد، پردازنده سریعتر برنده خواهد شد.

گاهی اوقات حرکت دادن پردازنده گرافیکی راحت تر از فن است. اینجا جایی است که رایزر PCIe یا کابل پسوند وارد می شود. اساساً، آنها به شما امکان می دهند کارت گرفیک را به مکان دیگری در داخل کیس منتقل کنید یا از یک کیس استخراج و باز استفاده کنید.

این امر به ویژه برای اکثر سیستم‌های گرافیکی صادق است. اگر برد شما از آن پشتیبانی می کند، اجرای چندین GPU عملکرد بسیاری از وظایف مانند رندر GPU را بهبود می بخشد.

مشاهده بیشتر: قیمت کارت گرافیک ام اس آی

برای پیکربندی‌های چند GPU، اسلات‌های PCIe روی مادربرد برای نصب مستقیم بیشتر پردازنده‌های گرافیکی شما مناسب هستند، البته کارت گرافیک به اتصالات مادربرد بستگی دارد. بنابراین رایزر PCIe و کابل توسعه مناسب را برای رفع نیازهای خود بیابید.

تفاوت بین استانداردهای مختلف رایزر کارت گرافیک چیست؟

اسلات‌های PCIe در انواع مختلف، پهنای باند الکتریکی و اندازه‌های مکانیکی (طول) موجود هستند. هرچه این اسلات طولانی تر باشد، پهنای باند پشتیبانی شده بیشتر می شود. پردازنده‌های گرافیکی نیاز به پهنای باند بالایی دارند و معمولاً به یک اسلات PCIe بسیار طولانی، x16 PCIe نیاز دارند.

چرا کارت گرافیک شما مهم است؟

برای اکثر مردم، بازی سخت‌ترین کاری است که می‌توانید از رایانه شخصی خود بخواهید انجام دهد. بنابراین جای تعجب نیست که گیمرهای برتر ساعت‌ها در مورد آخرین فناوری کارت گرافیک تحقیق می کنند و به طور مرتب پردازنده های گرافیکی خود را ارتقا می دهند.

مشاهده بیشتر: قیمت کارت گرافیک گیگابایت

همانطور که پردازنده‌های گرافیکی سریع‌تر می‌شوند، بازی‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که از عملکرد اضافی بهره ببرند، و این چرخه ادامه می‌یابد و به تولیدکنندگان اجازه می‌دهد تا GPU‌ها را سریع‌تر بسازند.

اگر در مورد بازی جدی نیستید، احتمالاً به قابلیت‌های GPU خود اهمیت نمی دهید. همانطور که گفته شد، برنامه‌های حرفه ای اغلب از قابلیت‌های منحصر به فرد کارت گرافیک به روش‌های مختلف استفاده می کنند.

به عنوان مثال می توان به ویرایش ویدیو اشاره کرد که در آن از کارت گرافیک می توان برای تسریع فرآیندهایی مانند کپی ویدیو، رندر سه بعدی و برنامه‌های طراحی/تولید به کمک کامپیوتر (CAD/CAM) مانند اتوکد استفاده کرد.

همه این برنامه‌ها از قدرت افزوده پردازنده گرافیکی بهره می برند، هرچند از پردازنده‌های گرافیکی طراحی شده با در نظر گرفتن این برنامه‌ها بهره بیشتری می برند. بنابراین، انتخاب یک کارت گرافیک بخش مهمی از ساخت، خرید یا ارتقاء یک رایانه شخصی است.

بیشتر بخوانید:راهنمای خرید رم لپ تاپ – برای خرید رم چه نکاتی را در نظر بگیریم

اهمیت کارت گرافیک به عوامل زیر بستگی دارد

اهمیت کارت گرافیک بسته به سبک کاری کاربران دارد و قرار نیست که همه به قدرتمندترین کارت گرافیک نیاز داشته باشند. از این نظر، عوامل مهم را در این زمینه می‌توانیم بررسی کنیم.

بازی‌ها

صنعت بازی نقش کلیدی در تکامل فناوری GPU ایفا کرده است. بازی‌های رایانه‌های شخصی امروزی واقعی‌تر و پیچیده‌تر از هر زمان دیگری هستند، و ظهور پردازنده‌های گرافیکی مدرن بخشی از دلیل و پاسخ گیمرهایی است که خواستار بازی‌های زیباتر و پیچیده‌تر هستند.

مشاهده بیشتر: قیمت کارت گرافیک پی ان وای

به طور خلاصه، اگر در حال ساخت یک رایانه شخصی برای انجام بازی هستید، GPU مهمترین خرید شما خواهد بود. سایر مولفه‌ها می‌توانند بر عملکرد تأثیر بگذارند، مانند CPU، فضای ذخیره‌سازی و RAM، اما کارت گرافیک ارتباط مستقیمی با آنچه در هنگام بازی روی صفحه می‌بینید دارد.

با این حال، انواع مختلفی از بازی‌ها وجود دارد و همه آنها به قوی ترین GPU موجود در بازار نیاز ندارند. به همین دلیل مهم است که مشخصات مناسب، توصیه شده و بهترین بازی را بخوانید تا مطمئن شوید که GPU مناسبی دارید.

خرید بهترین پردازنده گرافیکی که می توانید بخرید، پایه و اساس آینده شماست و آماده انجام بازی‌های معرفی نشده محبوب هستید. بنابراین اگر می دانید دقیقاً چه بازی می خواهید بازی کنید.

افرادی که از رایانه‌های شخصی برای کارهای پیچیده مانند رندر سه بعدی، توسعه بازی و ویرایش ویدیو استفاده می کنند، از پردازنده‌های گرافیکی سریع تری نیز بهره مند خواهند شد.

مشاهده بیشتر: قیمت کارت گرافیک سافایر

برنامه‌های پیشرفته مانند AutoCAD و Adobe Premiere Pro می توانند از GPU برای سرعت بخشیدن به پردازش و ایجاد گردش کار سریعتر و کارآمدتر استفاده کنند.

طراحی خاص کارت گرافیک

به همین دلیل است که یک بخش کامل از کارت گرافیک‌ها به طور خاص برای حرفه ای‌ها طراحی شده است. این ایستگاه‌های کاری کارت گرافیک برای این برنامه‌ها طراحی شده‌اند و درایورهای آن‌ها تضمین می‌شوند که هنگام انجام این کارها پایدار و قابل اعتماد باشند.

از آنجایی که آنها به طور خاص برای بازی‌های سنگین طراحی نشده‌اند، احتمالاً برای رایانه‌های شخصی بازی مناسب نیستند. بنابراین، گران‌ترین کارت گرافیک همیشه «بهترین» نیست و مهم است که یک کارت گرافیک را بر اساس نحوه استفاده از آن انتخاب کنید، نه بر اساس قیمت.

در این راهنما، ما بر روی کارت‌های گرافیکی اصلی و مبتنی بر بازی تمرکز خواهیم کرد. اگر برای اجرای برنامه‌های تجاری به یک GPU نیاز دارید، باید به دنبال گزینه‌های عالی در خارج از بازار سنتی GPU مصرف کننده باشید.

عملکرد سیستم را از روی کارت گرافیک شناسایی کنید؟

احتمالاً نیازی به سرمایه‌گذاری پول زیادی در کارت گرافیک خود ندارید، مگر اینکه در حال بازی کردن یا اجرای برنامه‌های حرفه‌ای سخت‌گیر باشید که می‌توانند از GPU برای سرعت بخشیدن به کارها استفاده کنند.

اگر عمدتاً نرم‌افزار بهره‌وری را اجرا می‌کنید، وب را مرور می‌کنید، ایمیل را مدیریت می‌کنید، و کارهایی که نیاز به منابع زیادی دارند را انجام می‌دهید، انتخاب RAM، CPU و فضای ذخیره‌سازی مناسب باید در اولویت باشد.

مشاهده بیشتر: قیمت کارت گرافیک ایکس اف ایکس

قابلیت های گرافیکی تعبیه شده در CPU سیستم شما به احتمال زیاد کافی است و ممکن است نیازی به GPU جداگانه نداشته باشید.

پردازنده های گرافیکی یکپارچه و مجزا

اکثر CPUهای مدرن دارای گرافیک یکپارچه هستند، که اساساً GPUهایی هستند که در CPU تعبیه شده اند یا به طور محکمی با CPU در ارتباط هستند. این گرافیک‌های یکپارچه معمولاً گزینه‌هایی با کارایی پایین هستند و قدرت کافی برای اجرای سیستم‌های عامل و مرورگرهای وب، برنامه‌های بهره‌وری و سایر نرم‌افزارهای معمولی را فراهم می‌کنند.

اما برای بیش از بازی‌های معمولی (یا قدیمی) کافی نیستند. با قدرتمندتر شدن پردازنده‌ها، این به سرعت در حال تغییر است، اما در حال حاضر، اگر می‌خواهید بازی کنید، احتمالاً یک GPU جداگانه (یا مجزا) بهترین راه‌حل است.

پردازنده‌های گرافیکی استاندارد از گزینه‌های نسبتاً کم‌هزینه و ابتدایی گرفته تا پردازنده‌های گرافیکی فوق‌العاده قدرتمندی که می‌توانند به تنهایی بیش از میلیون ها تومان قیمت داشته باشند.

می‌توانید پردازنده‌های گرافیکی مجزا را برای رایانه‌های شخصی که خودتان می‌سازید یا به‌عنوان بخشی از سیستم‌های از پیش نصب‌شده برای ارتقای پردازنده‌های گرافیکی قدیمی خود خریداری کنید. مانند بسیاری از دستگاه های محاسباتی، فناوری GPU با سرعت سرسام آوری به تکامل خود ادامه می دهد.

کلام پایانی

امروز شما به خوبی در مورد رایزر کارت گرافیک و خود کارت گرافیک اطلاعاتی را کسب کردید همچنین ردیابی پرتو و سایر فناوری‌های گرافیکی قابل مقایسه برای سال‌ها هدف صنعت کامپیوتر بوده‌اند و اخیراً سخت‌افزار و نرم‌افزار به این چشم‌انداز رسیده‌اند.

در نهایت، پردازنده‌های گرافیکی درجه مصرف‌کننده، قدرت انجام ردیابی پرتوهای موثر در بازی‌ها را دارند. در حالی که بازی‌ها هنوز از این فناوری استفاده می‌کنند و هنوز در همه جا وجود ندارد، شکی نیست که با قدرتمندتر شدن پردازنده‌های گرافیکی، به یک امر عادی تبدیل خواهد شد.

شما میتوانید برای خرید و خواندن مقاله های بیشتر به فروشگاه مقداد آی تی و مجله مقداد آی تی مراجعه کنید.