همه مادربردها شامل یک چیپ مخصوص هستند که بر روی آن نرم‌افزاری قرار دارد که BIOS یا ROM BIOS نامیده می‌شود. این چیپ ROM شامل برنامه‌های راه‌اندازی و گرداننده هایی است که در هنگام راه‌اندازی سیستم مورد نیاز است و یک واسطه به سخت افزار پایه سیستم است.
اغلب به CMOS RAM حافظه پاک نشدنی (NVRAM(Non-Volatile نیز می‌گویند چون با یک میلیونیوم آمپر فعال می‌شود و تا هنگامی که باتری لیتیوم فعال باشد داده‌ها باقی می‌مانند.
BIOS مجموعه‌ای از برنامه‌هایی است که در یک یا چند چیپ ذخیره شده‌است، که در طول راه‌اندازی سیستم این مجموعه برنامه‌ها قبل از هر برنامه‌ای حتی سیستم عامل بار گذاری می‌شوند.
BIOS در اکثر سیستم‌های PC شامل چهار تابع است:
1- (POST(Power Self On Test:
این برنامه پردازنده، حافظه، چیپست‌ها، وفق دهنده ویدئویی، کنترل‌کننده دیسک، دیسک‌گردان، صفحه کلید و... را تست می‌کند.
2- Blos Setup:
برنامه‌ای است که در طول اجرای برنامه POST با فشار دادن کلید خاصی فعال می‌شود و به شما اجازه می‌دهد مادربرد را پیکربندی کنید و تنظیم پارامترهایی همانند ساعت و تاریخ و پسورد و... را انجام دهید. در سیستم‌های ۲۸۶ و ۳۸۶ برنامه Setup در ROM آنها وجود ندارد و لازم است که شما سیستم را توسط دیسک مخصوص Setup راه اندازی نمائید.
3-Boot Strap (بارگذار کننده یا لودر):
سیستم را برای پیدا کردن سیستم Boot جستجو می‌کند.
4-BIOS:
که مجموعه‌ای از گرداننده‌هایی است که واسط بین سخت‌افزار و نرم‌افزار است.
BIOS در حقیقت نرم‌افزار را به سخت‌افزار متصل می‌نماید. قسمتی از بایوس بر روی چیپ ROM و قسمت دیگر بر روی چیپ کارتهای وفق دهنده قرار دارد که FIRMWARE (میانه افزار) نامیده می‌شود.
معماری سخت‌افزار و نرم‌افزار بایوس
بایوس نرم‌افزاری است که شامل گرداننده‌های مختلفی است که رابط بین سخت‌افزار و سیستم عامل هستند یعنی بایوس نرم‌افزاری است که همه آن از روی دیسک بارگذاری نمی‌شود بلکه قسمتی از آن، قبلاً بر روی چیپهای موجود بر روی سیستم یا بر روی کارتهای وفق دهنده نصب شده‌اند.
بایوس در سیستم به سه صورت وجود دارد:
1-ROM BIOS نصب شده بر روی مادر برد
۲- بایوس نصب شده بر روی کارتهای وفق دهنده(همانند کارت ویدئویی)
۳- بارگذاری شده از دیسک(گرداننده‌ها)
چون بایوس مادربرد مقدمات لازم را برای گرداننده‌ها و نرم‌افزارهای مورد نیاز فراهم می‌کند، اکثراً به صورت سخت‌افزاری که شامل یک چیپ ROM می‌باشد موجود است.
سالها پیش، هنگامی که سیستم‌عامل DOS بر روی سیستم اجرا می‌شد خود به تنهایی کافی بود و گرداننده‌ای (Driver) مورد نیاز نداشت. بایوس مادر برد به طور عادی شامل گرداننده‌هایی است که برای یک سیستم‌عامل پایه همانند صفحه کلید، فلاپی درایو، هارد دیسک، پورتهای سریال، موازی و... است.