فن کارت گرافیک
فن کارت گرافیک یکی از مهم‌ترین قطعاتی است که در حوزه کولینگ تولید شده و در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد. فن کارت گرافیک نقش بسیار بزرگی در تامین عملکرد صحیح کارت گرافیک دارد. می‌دانیم که کارت گرافیک یک قطعه‌ی پرکاربرد و همراه با قدرت و عملکرد بالا در کامپیوتر است که معمولا برای کارهای گیمینگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. همین کارکرد بالا، نیاز آن به فن را بسیار بیشتر می‌کند. شما با خرید فن کارت گرافیک می‌توانید انتظاری که از کارت گرافیک خود دارید را تامین کرده و اجازه دهید که بتواند بهترین امکاناتش را در اختیار کامپیوتر شما بگذارد. یک فن کارت گرافیک می‌تواند در انواع مختلف تولید شود.
شرکت‌هایی مانند دیپ کویل و زالمن از معروف‌ترین برندهایی هستند که در این زمینه کار کرده و خدماتشان را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند. اگر می‌خواهید که فن کارت گرافیک خریداری نکید، در کنار توجه به قیمت فن کارت گرافیک، باید به مدل‌های مختلف آن و توضیحاتی که در دفترچه درج شده است، توجه کنید. واحدهای کولر کارت گرافیک معمولا از blower یا open-air هستند. حال ما قصد داریم که این دو مدل را با همدیگر بررسی کنیم. هر دو دستگاه وظیفه‌ی یکسانی دارند و می‌توانند انتقال گرما را از پردازنده مرکزی کارت گرافیک با استفاده از هیت سینک و فن انجام دهند.
این موضوع یک اصل اساسی در همه‌ی فن‌های کارت گرافیک است که تقریبا در هر همه پردازنده‌های دسکتاپ و بیشتر لپ تاپ‌ها استفاده می‌شود. گرمای پردازنده توسط فن کارت گرافیک، از یک سطح بزرگ برنجی یا آلومینیومی پخش شده و سپس هوای خنک را در اطراف آن قرار می‌گیرد تا از گرما از آن دور شود. فن کیس کامپیوتر نیز دقیقا همین کار را به‌صورت مشابه انجام می‌دهد. فن‌های ورودی هوای خنک توسط کیس وارد شده و فن‌های خروجی نیز هوای گرم را که توسط قطعات مختلف کامپیوتر تولید شده است، از کیس خارج می‌کنند.
برای GPU، تفاوت در عملکرد بدین صورت خواهد بود که فن‌های کارت گرافیک به شیوه‌های متفاوت از شر گرمای موجود خلاص می‌شوند. همان‌طور که گفتیم، با توجه به اهمیت کارت گرافیک در کامپیوتر، تولید کنندگان توسعه‌ی بیشتری در زمینه فن‌های این قطعه داشته‌اند و به‌همین دلیل دو نوع فن کارت گرافیک به شما معرفی کردیم. در هر دو نوع، یک یا چند فن در واحد خنک کننده استفاده می‌شود که روی محفظه پلاستیکی خارجی نصب شده است و از خود کارت می‌تواند نیرو تامین کند. این فن‌ها هوای گرم را از داخل کیس کامپیوتر می‌گیرند. این دستگاه در همان لحظه هوا را به داخل قطعه هدایت نمی‌کند.
نحوه عملکرد فن کارت گرافیک
یک کولر GPU که در هوای آزاد قرار دارد، هوا را از فن دریافت کرده و آن هوای گرمی که روی هیت سینک پخش شده بود را از طریق سوراخ‌های بالایی فن کارت گرافیک به داخل کیس هدایت می‌کند. به همین دلیل است که به آن Open-Air گفته می‌شود. زیرا که هیچ چیزی بین هیت سینک متصل به پردازنده گرافیکی و هوای داخل کیس وجود ندارد. جریان هوا چیزی شبیه به این روال خواهد داشت. در مقابل، کارت های گرافیک با طرح Bowler را نیز داریم که پلاستیک موجود در کولر را در اطراف هیت سینک، از جمله بالا و پایین کارت توسعه می‌دهد. تنها در قسمت باز، چندین سوراخ در صفحه نصب شده است که بخشی از کارتی که به کیس PC نصب شده است و پورت‌های الکترونیکی را که مانیتور یا تلویزیون خود را به آن وصل می‌کنید، نگه می‌دارد.
این در حالی است که فن از کیس به هوا منتقل می‌شود و راهی به بیرون مشبک فن کارت گرافیک نخواهد داشت. هوای گرمی که توسط هیت سینک کارت گرافیک گرم شده است، به‌طور کامل از پشت کیس خارج خواهد شد. به‌دلایل واضح، می‌توان گفت که گاهی اوقات این طرح را می‌توانیم rear exhaust نیز نامگذاری کنیم. شما در هنگام خرید فن کارت گرافیک می‌توانید به چنین نکات مهمی نیز توجه داشته باشید. خب حال سوال می‌تواند این‌طور مطرح شود که کدام یک از این انواع فن کارت گرافیک می‌تواند بهتر باشد؟ این کاملا به تنظیمات مادربرد و کارت گرافیک شما بستگی دارد.
فاکتورهای مهم در انتخاب فن کارت گرافیک مناسب
برای یک کامپیوتر رومیزی معمولی که از یک کیس بزرگ، جادار و چند فن کیس استفاده می‌کند، فن کارت گرافیک از نوع Open-Air عملکرد بهتری می‌تواند داشته باشت و کارت گرافیک را تا حدی بیشتر خنک می‌کند. این روند به این دلیل است که جریان هوای بهتری تامین شده و انسداد نیز کمتر صورت خواهد گرفت. حتی اگر سیستم از هوای گرم داخل کیس استفاده کند، با این وجود، جریانی اضافی وجود دارد که پردازنده کارت گرافیک شما را بهتر خنک خواهد کرد.
اما اینکه فن کارت گرافیک در هوای آزاد می‌تواند خنک سازی بهتری داشته باشد، به این معنی نیست که همیشه بهترین انتخاب شما خواهد بود. از آن‌جا که این امر وابستگی زیادی به هوای خوب اطراف کیس دارد، اگر کیس شما جریان هوای مناسبی نداشته باشد، یک کولر از نوع Open-Air نمی‌تواند به‌خوبی کار کند. اگر از یک کیس Mini-ITX کوچک‌تر با تعداد فن کمتر استفاده می‌کنید یا به یک فن خنک کننده آبی برای ورود و خروج نیاز دارید، گرمای اضافی که در فضای داخلی کیس شما وجود دارد، به‌خوبی مدیریت نخواهد شد. این موضوع سبب می‌شود که پردازنده بدون توجه به کامپوننت‌های دیگر کامپیوتر شما، کارایی کمتری داشته باشد و زمینه خنک سازی آن به‌خوبی انجام نشود. همه‌ی این موارد در انتخاب یک مدل مناسب فن کارت گرافیک تاثیرگذار است.
در مواردی که کارت گرافیک کوچک‌تر است و میزان جریان هوا نیز زیاد نیست، استفاده از یک فن کارت گرافیک Bowler می‌تواند مناسب‌تر باشد و هوای گرم را بهتر از کیس شما خارج کند. سیستم در این حالت بهتر کار خواهد کرد. یقینا قیمت فن کارت گرافیک نیز با توجه به چنین مشخصاتی می‌تواند متفاوت باشد. اکثر کاربران تفاوت بین این دو فن را نمی‌دانند. درواقع اکثر همین کاربران مزایای یکسانی از هر کدام از این فن‌ها دریافت خواهند کرد و کمتر از ۵ درجه می‌تواند تفاوت دمایی باشد که در این زمینه وجود دارد. این ۵ درجه نمی‌تواند تحریکی برای عملکرد پایین کارت گرافیک باشد و بنابراین می‌توانید با خیال راحت یکی را انتخاب کنید.
کاربران سطح بالا هستند که می‌توانند نگاه ویژه‌ای به این دو نوع داشته باشند. جریان هوای داخلی توسط این کاربران باید مدیریت شده و از تنظیمات کولینگ بهتری در کامپیوتر خود استفاده کنند. با توجه به اینکه این کاربران کیس خود را با ظاهری زیبا تهیه می‌کنند، باید به نکات خنک سازی قطعات مختلف کامپیوتر نیز توجه کنند. ممکن است که هوا از طریق فن‌های کیس به‌درستی خارج نشود، بنابراین این کاربران باید جریان هوای صحیح را در کیس برقرار کرده و امکان رسیدن به عملکرد بهتر کارت گرافیک را فراهم کنند. البته باز هم اگر نمی‌توانید تصمیم گیری درستی داشته باشید، مسئله‌ی فن کارت گرافیک Bowler در برابر Open-Air چندان مهم نیست و نیازی نیست که سخت‌گیر عمل کنید.
بهترین فن های کارت گرافیک
دیپ کویل
یکی از تولید کنندگان با سابقه فن کارت گرافیک، دیپ کویل است که فن مربوط به دیگر قطعات کامپیوتر را نیز به‌خوبی تولید می‌کند و یکی از برندهای شاخص در این زمینه است. محصولی مانند فن کارت گرافیک دیپ کول V95 VGA Cooler را می‌توانید با ۲۸۴ گرم وزن تهیه کرده و از آن استفاده کنید. ابعاد این محصول ۴۰.۵ در ۱۰۸.۵ در ۱۱۹.۵ میلی‌متر است و سایز فن آن نیز به ۱۵ در ۱۰۰ در ۱۰۰ میلی‌متر می‌رسد. این محصول دارای سرعت فن ۲۰۰۰ دور در دقیقه‌ای اس و دارای ۱۰ درصد تلرانس نیز خواهد بود. این محصول ۱ ۲ واتی است و ولتاژ عملکرد آن نیز بین ۱۰.۸ تا ۱۳.۲ ولت خواهد بود.
فن کارت گرافیک دیپ کول V65 VGA Cooler یکی دیگر از محصولات دیپ کویل است که ۴۰ گرم وزن دارد و نویز آن نیز ۲۱ دسی بل عنوان شده است. این محصول از جریان هوای ۷.۶۷ cfm برخوردار است و ولتاژ ۱۲ ولتی نیز برایش مشخص شده است. توان ورودی این فن کارت گرافیک در حد ۰.۹۶ وات است و برای کارت‌های گرافیک ۸۰ میلی‌متری بسیار مناسب خواهد بود. گفتنی است که این فن سایز ۱۰ در ۵۰ میلی‌متری دارد و می‌تواند ۳۶۰۰ دور در دقیقه نیز بچرخد. این میزان در حدود ۱۰ درصد تلورانس خواهد داشت. ابعاد کل محصول نیز ۲۰ در ۶۴ در ۶۴ میلی‌متر است.
زالمن
زالمن فن کارت گرافیکی تولید می‌کند که طراحی بسیار زیبا و خاصی دارد و کاربران حرفه‌ای می‌توانند آن را تهیه کنند. قیمت فن کارت گرافیک نیز در این برند مناسب بوده و ارزش خرید بالایی دارد. فن کارت گرافیک زالمن VF1000 LED VGA Cooler یکی از همان محصولاتی است که با رنگ نارنجی، می‌تواند خرید مطمئنی باشد. این فن دارای ۳۸۰ گرم وزن بوده و ابعاد ۳۰ در ۷۰ در ۱۶۰ میلی‌متری دارد. گفتنی است که سایز فن این دستگاه نیز ۱۵ در ۸۰ در ۸۰ میلی‌متر است و برای کارت گرافیک‌های متنوعی می‌تواند مناسب باشد.
فن کارت گرافیک زالمن GV1000 VGA Cooler یکی دیگر از محصولات این کمپانی است که این‌بار در رنگ مشکی روانه بازار شده است. این فن کارت گرافیک وزن ۳۹۰ گرمی دارد و نویز آن نیز در حد ۳۶ دسی بل در حالت نرمال و ۲۰ دسی بل در حالت سایلنت عنوان شده است. تعداد دور در دقیقه این فن کارت گرافیک نیز ۱۶۵۰ دور در حالت سایلنت و ۳۶۰۰ دور در حالت نرمال است که در هر دو حالت ۱۰ درصد احتمال خطا نیز خواهیم داشت.